HELA ÂDÂBI İslamiyet temizliğe çok önem vermiştir.Vücudumuza bir pislik bulaşırsa onu yıkamadan namaz sahih olmaz.İnsanlar kabirlerinde en önce temizlikten sorulurlar.Temizlik namazın yarısıdır.Binaenaleyh küçük veya büyük abdesten sonra bunların çıkmış olduğu yerleri tamamen temizlemek gerikirki,buna ”istinca” denir. Bu temizleme su ile yapılır. İstinca’da temizleğe fazla dikkat edip idrar ve benzeri pislik eseri bırakmamaya ”istinka” denir.

İstinca’dan sonra ayağa kalkmadan temiz ve bir bez veyabenzeri ile veya sol el ile kurulanmalı; temizlik için kullanılan suyun kalıntılarını gidermeye çalışmalıdır.

Erkekler idrar yaptıktan sonra, idrar sızıntısının kesilmesi beklemeleri gerekirki, buna ”istibra” denir.İstibra her insanın bünyesine göre değişir.Bekleyerek, biraz yürüyerek, ayakları hareket ettirerek veya öksürerek yapılır.İdrarın kesildiğine kani olunca, istinca yapılır, su ile yıkanır.

Bir hadîs-i şerifte:

”İdrar sıçramasından çok korununuz; çünkü kabir azâbının çoğu ondandır.” buyuruldu.Bunun için idrardan son derece korunmalı ve temizliğe dikkat etmelidir.

Kadınlarda istibra yoktur.

Helaya girmenin bazı edepleri vardır.Helaya sol ayakla girmek ve girerken ”Allahümme innii eüzü bike minel hubsi vel habaais(s harfleri peltek)” duasını okumak, sağ ayakla çıkmak ve çıkarken ”Elhamdülillahillezi ezhebe annel hazaa afanii min zalike” duasını okumak adabdandır.

Helade kıbleye karşı veyahut kıbleye arka vererek bulunmak ve dışarıda ise rüzgara karşı, oturulacak yerlere, yol üzerine, mescid civarına, mezarlığa, durgun sulara, ırmak kenerına abdest bozmak mekruhtur.Özür olmadıkça idrarı ayakta yapmakta mekruhtur.

Helada iken konuşmamalı, din ve dünya işleri, avret yerine pisliklere bakmamalı, tükürmemelidir."

HELÂ ADABI ŞÖYLEDİR:

1- Helaya girmeden şu duayı okumak: “Bismillahi Allâhümme inni eûzü bike minel-hubusi vel-_habaisi.” (Allâhü Teâlâ'nın adıyla. "Yâ Rabbi, erkek ve dişi şeytanların şerrinden sana sığınırım.)

2- Çıktıktan sonra şöyle demek:

(Elhamdü lillahil-lezi ezhebe annil-eza ve afani.) (Eziyet verici şeyi, benden uzaklaştıran ve bana afiyet ihsan eden, Allâhü Teâlâya hamd olsun.)

3- Sol ayakla girmek, sağ ayakla çıkmak.

4- Ayakta idrar yapmamak.

5- Yıkanılan yerde idrar yapmamak.

6- Helaya başı açık ve yalın ayak girmemek.

7- İdrar damlası kalmadığına kanaat getirmeden abdest almamak.

Bir damla idrar sızarsa, hem abdest bozulur, hem de elbise kirlenir.

8- Sol eli ile taharetlenmek.

9- Avret yerine bakmamak.

10- Çıkan pisliğe bakmamak.

11- Sağa sola bakmamak.

12- Otururken ağırlığı sol tarafa vermek.

13- İhtiyaç olmadan konuşmamak.

14- Helaya tükürmemek.

15- Helada ihtiyaçtan fazla kalmamak.

16- Bir şey yiyip içmemek.

Peygamberimizin (s.a.v.) helâ adabı hakkında, Şehid-i Sanî,

Şerh-i Nefliyye adlı eserinde şöyle rivâyet eder: "Resullâh'ı

(s.a.v.) küçük veya büyük abdest bozarken hiç kimse görmemiştir."