Safâ ile Merve Arasında Sa’y

 Safâ ile Merve Arasında Sa’y

Sahâbe-i Kirâm, Safâ ile Merve Arasında Sa’y Etmenin Günâh Olduğunu Düşünüyorlardı. Çünkü –Câhiliye Devrinde– Safâ’da İsâf, Merve’de ise Nâile İsminde Birer Put Bulunuyordu. Sahâbe-i Kirâm, Safâ ile Merve Arasında Yapılan Sa’yin Putlara Saygı Gösterme Manâsına Geleceğini Düşünerek Sa’y Etmekten Korktular. Allahû Teâlâ Hazretleri Bunun İçin Kendileri İçin Bir Günâh Olmadığını Belirterek Şöyle Buyurdu:

(158) Şüphe Yok ki Safâ ile Merve, Allah’ın Dininin Alâmetlerindendir. Herkim Beytullâh’ı Ziyâret Eder veyâ Umre Yaparsa, Onları Tavâf Etmesinde Kendisine Bir Günâh Yoktur. Herkim (Kendi İsteği ile Allah İçin) Bir İyilik Yaparsa, Şüphesiz Allah Onun Karşılığını Verir, Her Şeyi Bilir.

Safâ ile Merve, Mekke’de Bulunan İki Tepeciktir. Hacc ve Umrede Sa’y Edilen Yerlerdir.

Şeâirullâh “Allah’ın Dininin Alâmetleri” Demektir. Kulu, Allahû Teâlâ’ya Yaklaştırmak İçin Öğretilmiş ve Belirlenmiş Olan Her Türlü Duâ, Namaz, Diğer Farzlar, Kurban ve Benzeri İbâdetler İslâm’ın Alâmetidir.

Hacc Sözlükte “Kastetmek” ve “Bir Şeye Yönelmek” Manâsındadır. Umre ise “Ziyâret Etmek” Anlamına Gelir. Sonra Hacc ve Umre, Dinimizce Belirlenen İki Özel İbâdete Ad Olarak Yaygınlaşmıştır.

Tefsîr

Cenâb-ı Hakk Buyuruyor ki; Şüphe Yok ki Safâ ile Merve Arasında Sa’y Etmek, Allah’ın Dininin Alâmetlerinden ve Hacca Ait İbâdetlerdendir. Kim, Hacc ve Umre İçin Kâbe’yi Ziyâret Ederse, Onun Safâ ile Merve Arasında Sa’y Etmesinde Bir Günâh Yoktur. Câhiliye Zamanında Bu İki Tepede Bulunan Putlar, Ona Bir Zarar Veremez. Allah, İslâm Geldikten Sonra Onları Oradan Temizlemiştir.

Kim Allah İçin Hacc, Umre, Namaz ve Diğer İbâdetlerden Bir İyilik Yaparsa, Şüphesiz Allah, Onun Yaptığına Karşılık Olarak Kendisine Sevâbını Verir.

Tavâfın Devamı Olan Safâ ile Merve Arasında Sa’y Etme Konusunda Fakîhler Farklı Görüşler Söylemişlerdir. Mâlik ve Şâfiî Onun Temel Bir Rükûn Olup, Terk Edildiğinde Kurban ile Tamamlanmayacağını Belirtmişlerdir. Ebû Hânîfe, Safâ ile Merve Arasında Sa’y Etmeyi Vâcib Görüp, Bir Özürden Dolayı Yapılamadığı Zaman, Kurbanla Tamamlanmış Olacağı Hükmüne Varmıştır. Îmâm Ahmed ise Sa’y Etmenin Sünnet Olduğunu Söylemiştir.

[158.] Âyetin Tasavvufî İşâretleri

Safâ ile Merve, Sâfi Rûha ve Yumuşayıp İtaâta Hazır Hâle Gelmiş Nefse İşârettir. Bu İkisinin Temizlenmesi ve Her Türlü Kötülüklerden Arındırılması, Hak Yolun Alâmetlerindendir. Onlar ile Gerçek Tahkik Hâline Ulaşılır. Kim Zâtta Fâni Olarak Rûhun Haccını Gerçekleştirmek İçin İlâhî Huzura Yönelirse yahût İlâhî Sıfatlarda Fâni Olarak Nefsin Umresini Yapmak İsterse, Onları Tavâf Etmesinde ve İkisini Hissetmeyecek Hâle Gelene Kadar İlâhî Aşk Kâsesinden İçmesinde Bir Günâh Yoktur. Kim Rûhunu Allah’a Fedâ Ederek ve Mevlâ’sının Müşahedesi İçerisinde Rûhtan (ve Diğer Varlıklardan) Tamamen Vazgeçip Bir Hayr Yaparsa, Şüphesiz Allah Onun Fiilini Bilir, Onun Fazîletini Âleme Yayar, Onunla Hayrı Ortaya Çıkarır, Onun İşini Bizzât Üstlenir. Allah Büyük İhsân Sahibidir.