OSMANLININ KURULUŞU VE ERTUĞRUL GÂZÎ’NİN SÖĞÜT’E YERLEŞMESİ İlk Osmanlı tarihçilerinden biri olan Neşrî (v. 1520), yazmış olduğu tarihinde Ertuğrul Gâzî ve Kayı Boyu’nun Söğüt’e yerleşmesini şöyle anlatmaktadır: Selçukoğulları’ndan Gök Alp Han soyundan bir topluluk, beyleri Süleyman Şah’a uyarak Anadolu içlerine göç ettiler. O zaman, Selçuklu Sultanı Alâaddin bin Keyhüsrev’in saltanatının ilk zamanları idi. Bu elli bin hane, Erzurum’da ve Erzincan’da birkaç yıl yazın yaylayıp, kışın kışladılar. Nihayet, yer darlığından Süleyman Şah, geldiği yere dönmek istedi. Câber Kalesi önüne geldiler. Orada karşılarına Fırat Irmağı çıktı, Süleyman Şah geçit aradı ve atını suya sürdü. Önü uçurum olduğundan Süleyman Şah, atı ile birlikte suya düştü. Eceli orada takdir edilmiş. Câber Kalesi’nin önüne defnettiler. O yere, “Türk Mezarı” derler. Süleyman Şah’ın Sungurtekin, Gündoğdu, Ertuğrul ve Dündar adlarında dört oğlu kalmıştı. Türklerden bazıları, bu dört kardeşe uyarak, yine Anadolu’ya döndüler. Fırat başındaki Pasin Ovası ve Sürmeli Çukuru’na vardılar. Ertuğrul, Dündar ile birlikte dört yüz kadar hane kaldı, öteki iki kardeşleri yine asıl vatanlarına döndüler. Ertuğrul Gâzî, bir müddet oralarda yaylayıp kışladıktan sonra oradan ayrılıp Anadolu’nun batısına doğru hareket etti. Ankara’ya yakın Karacadağ’a geldi. Oradan Eskişehir civarına göç etti. Ertuğrul Gâzî, Anadolu’ya geldiği zaman, Sultan Birinci Alâaddin Keykubad’ın Moğollarla savaştığını öğrenince arkadaşları ile birlikte savaşa katılıp Moğolları bozguna uğrattılar. Sultan Alâaddin bunu duyunca, Ertuğrul’u karşıladı. Ertuğrul, yoldaşları ile birlikte atlarından inerek, sultanın elini öptü. Sultan Alâaddin, Ertuğrul’a hilʻat giydirdi, yanındakilere bahşişler verdi. Ertuğrul’un halkına Söğüt’ü kışlak, Domaniç’i yaylak verdi.